Οι πιο επικίνδυνες χώρες για οδήγηση στην Ευρώπη: Η σκληρή αλήθεια για την Ελλάδα
Η Σερβία πρώτη σε θανατηφόρα τροχαία δυστυχήματα, ενώ η Ελλάδα καταγράφει ανησυχητική αύξηση για το 2025.
Η Ευρώπη του 2025 παρουσιάζει δύο εντελώς διαφορετικές πραγματικότητες στον δρόμο. Από τη μία πλευρά χώρες με σεβασμό στη ζωή, όπου η οδήγηση δεν είναι ρίσκο αλλά καθημερινή πράξη πολιτισμού. Από την άλλη, περιοχές όπου το τιμόνι εξακολουθεί να είναι εργαλείο απώλειας, με αριθμούς που σοκάρουν και εκθέτουν πολιτικές, κράτη και νοοτροπίες.
Εδώ είναι Βαλκάνια
Μπροστάρηδες σε αυτή τη θλιβερή εικόνα βρίσκονται ξανά χώρες των Βαλκανίων και της Ανατολικής Ευρώπης. Η Σερβία, με 78 θανάτους ανά εκατομμύριο κατοίκους, Ρουμανία με 77 και Βουλγαρία με 74, αποτελούν τις πιο επικίνδυνες περιοχές για οδήγηση στην Ευρώπη σύμφωνα με τα νέα στοιχεία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ασφάλειας Μεταφορών.
Δυστυχώς, η Ελλάδα δεν απέχει από αυτήν την πραγματικότητα. Με 64 θανάτους ανά εκατομμύριο κατοίκους και αυξητική τάση σε σχέση με προηγούμενες χρονιές, η χώρα συντηρεί ένα οδικό περιβάλλον όπου το αίμα στους δρόμους εξακολουθεί να αντιμετωπίζεται σαν φυσικό φαινόμενο και όχι σαν εθνική αποτυχία.
Το πρόβλημα δεν περιορίζεται σε ένα νούμερο, αλλά σε μια ριζωμένη στρεβλή αντίληψη ότι ο δρόμος είναι πεδίο επίδειξης και όχι τόπος όπου συναντιούνται ζωές που έχουν αξία. Η οδήγηση γίνεται συχνά πράξη ανταγωνισμού, με αυτοκίνητα όλο και ισχυρότερα και οδηγούς που δεν έχουν μάθει ποτέ τι σημαίνει κίνηση σε κοινό χώρο. Οι πεζοί μοιάζουν αόρατοι και οι μοτοσυκλετιστές συνεχίζουν να πληρώνουν με τον πιο σκληρό τρόπο την έλλειψη σεβασμού, υποδομών και προστασίας.
Κακό οδικό δίκτυο και νοοτροπία
Η Ελλάδα διαθέτει ακόμα μεγάλο τμήμα ενός οδικού δικτύου σχεδιασμένου για μια άλλη εποχή. Επαρχιακοί δρόμοι γεμάτοι στροφές, χωρίς στηθαία, χωρίς φωτισμό, με όρια ταχύτητας που κανείς δεν ελέγχει, φιλοξενούν πλέον SUV πολλών εκατοντάδων ίππων.
Το αποτέλεσμα γίνεται αναπόφευκτο. Όταν η πολιτεία επενδύει δισεκατομμύρια σε νέους αυτοκινητόδρομους αλλά αφήνει αναρίθμητες παγίδες θανάτου σε χωριά, κωμοπόλεις και νησιά, τότε το πρόβλημα δεν είναι η τύχη, αλλά η προτεραιότητα. Και αυτή δεν φαίνεται να είναι η ανθρώπινη ζωή.
Το ίδιο ισχύει και για την εφαρμογή του νόμου. Υπάρχουν κανόνες, αλλά η εφαρμογή τους εξακολουθεί να θυμίζει περισσότερο ευχή παρά πολιτική. Οι έλεγχοι είναι σποραδικοί, οι κάμερες παρακολούθησης είναι ελάχιστες σε πραγματικές ζώνες κινδύνου, ενώ η ανοχή σε οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ θεωρείται ακόμα «λογική υπερβολή» και όχι ποινικά αξιολογήσιμη δολοφονική συμπεριφορά.
Μετά το ατύχημα τι κάνουμε;
Ακόμα και μετά τη σύγκρουση, η διαφορά με χώρες-πρότυπα είναι συγκλονιστική. Σε περιοχές της Ελλάδας ένα ασθενοφόρο μπορεί να καθυστερήσει κρίσιμα λεπτά, επειδή είναι μοναδικό για ολόκληρο νομό ή γιατί η διαδρομή του περνά από δρόμους που δεν έπρεπε να βρίσκονται σε ευρωπαϊκό έδαφος. Η διαφορά ανάμεσα στη ζωή και τον θάνατο δεν είναι μόνο τη στιγμή του ατυχήματος, αλλά και το τι συμβαίνει τα επόμενα δέκα λεπτά.
Την ίδια στιγμή, η Νορβηγία, με 16 θανάτους ανά εκατομμύριο κατοίκους, η Σουηδία με 20 και η Μάλτα με 21, αποδεικνύουν ότι η οδική ασφάλεια δεν είναι ουτοπία αλλά πολιτική επιλογή. Εκεί, η ταχύτητα δεν αντιμετωπίζεται σαν δικαίωμα αλλά σαν παράγοντας κινδύνου. Η εκπαίδευση των οδηγών είναι συνεχής, ο έλεγχος αδιάκοπος και η ασφάλεια των πιο ευάλωτων χρηστών του δρόμου αποτελεί κεντρική προτεραιότητα, όχι λεπτομέρεια.
Φταίει μόνο η υπερβολική ταχύτητα;
Σύμφωνα με το Διεθνές Φόρουμ Μεταφορών, στην Ελλάδα η υπερβολική ταχύτητα εκτιμάται ότι ευθύνεται για το 18% των θανατηφόρων τροχαίων, ποσοστό που θα μπορούσε να μειωθεί εάν η επιβολή των ορίων γινόταν με πραγματική συνέπεια. Δεν είναι όμως η ταχύτητα το κακό. Είναι ένας συνδυασμός. Κακοί δρόμοι, ανύπαρκτη ασφάλεια σε αυτούς, οδική παιδεία μόνο στη θεωρεία και υποβιβασμός στις σχολές οδηγών.
Όταν όμως οδηγείς χωρίς ζώνη/κράνος και συνήθως έχοντας καταναλώσει αλκοόλ η ταχύτητα απλά φέρνει το... κακό γρηγορότερα. Η αύξηση της ταχύτητας μόλις κατά 5% μπορεί να ανεβάσει την πιθανότητα ατυχήματος κατά 10% και τον κίνδυνο θανατηφόρας σύγκρουσης κατά 20%. Δεν είναι τυχαίο. Είναι υπολογίσιμο και προβλέψιμο.
Η Ευρώπη δεν χωρίζεται πλέον σε ανατολή και δύση, αλλά σε χώρες που σέβονται τη ζωή στον δρόμο και σε χώρες που συνεχίζουν να τη θυσιάζουν. Και η Ελλάδα πρέπει επιτέλους να αποφασίσει σε ποια πλευρά ανήκει.
